Walka z rakiem ma w Polsce długą historię. Ponad 400 lat temu, tj. w 1584 roku założone zostało przez Piotra Skargę Bractwo Miłosierdzia Bogurodzicy, którego celem była opieka nad niemocą trapionych, w tym chorych na raka.
Wśród siedmiu członków założycieli był sam król Zygmunt III i Królowa. Organizacja ta materialnie i duchowo pomagała chorym na raka. W Wielki Poniedziałek 1592 roku Piotr Skarga założył drugą organizację p.n. Bractwo św. Łazarza, które miało nieść pomoc medyczną. Tego samego roku na jesieni Bractwo to obejmuje opieką szpital przy ul. Mostowej w Warszawie, który powstał w 1591 roku, a przeznaczony był dla chorych na nowotwory. Był to pierwszy szpital dla chorych na raka w Europie i prawdopodobnie na świecie. Dopiero dwa wieki później powstał podobny szpital w Anglii. W dniu 6 lutego 1906 roku dr Józef Jaworski na posiedzeniu Warszawskiego Towarzystwa Lekarskiego powołał „Komitet w celu badania i leczenia choroby zwanej rakiem”. Na X Zjeździe Lekarzy i Przyrodników Polskich w 1907 roku – Komitet ten uznano za Centralny dla Ziem Polskich wszystkich zaborów. Komitet przygotował plan działania w zwalczaniu raka, który obejmował: - opracowanie i rozesłanie kwestionariuszy do badań epidemiologicznych: w 1906 r. kwestionariusz ogólny, a w 1908 r. - dotyczący raka szyjki macicy,
- przygotowanie i wydanie licznych pism i broszurek dotyczących kształcenia oświaty zdrowotnej w zakresie raka,
- organizowanie placówek leczenia nowotworów. W 1917 r. zorganizowano pierwszą w Polsce przychodnie dla chorych na raka w Łodzi, a w 1923 r. - przychodnię przy ul. Karowej w Warszawie.
6 kwietnia 1921 roku powstał Polski Komitet do Zwalczania Raka, który otrzymał dotację z Ministerstwa Zdrowia w wysokości 1 miliona marek. Inne przychody to ofiary od banków, kwesty, zbiórki, bale, odczyty.
9 marca 1924 roku Polski Komitet do Zwalczania Raka powołał formalnie „Komitet Daru Narodowego im. Marii Skłodowskiej – Curie” dla zbudowania Instytutu Radowego w Warszawie. Komitet Daru Narodowego zgromadził znaczne sumy, które umożliwiły rozpoczęcie budowy Instytutu Radowego na gruntach ofiarowanych przez Uniwersytet Warszawski. Polski Komitet do Zwalczania Raka zorganizował Pierwszy Zjazd Przeciwrakowy, który odbył się w Warszawie 14 grudnia 1924 roku, został na nim ogłoszony Pierwszy Program Walki z Rakiem w Polsce, składający się z 3 części, a mianowicie: -
badań nad rakiem, w tym badań klinicznych i epidemiologicznych,
-
oświaty zdrowotnej i popularyzacji wiedzy o nowotworach,
- inicjowanie budowy szpitali dla chorych na nowotwory złośliwe.
24 grudnia 1923 roku Polski Komitet do Zwalczania Raka zwrócił się do społeczeństwa polskiego z apelem o składanie ofiar na „Dar Narodowy dla Pani Marii Skłodowskiej-Curie”. Darem tym winien stać się Instytut Radowy im. Marii Skłodowskiej-Curie. Była to odpowiedź na wypowiedziane poprzedniego dnia przez Marię Skłodowską – Curie w Paryżu, w czasie uroczystości dwudziestopięciolecia odkrycia radu, zdanie: „ Moim najgorętszym życzeniem jest powstanie Instytutu Radowego w Warszawie”.
Apel ten wywołał żywy oddźwięk w społeczeństwie. W skład Komitetu Organizacyjnego „Daru Narodowego” zawiązanego już w styczniu 1924 r. weszli m.in. marszałkowie i wicemarszałkowie Sejmu i Senatu, członkowie Rady Ministrów, przedstawiciele duchowieństwa różnych wyznań oraz instytucji i towarzystw naukowych. Pierwsze posiedzenie Komitetu Organizacyjnego otworzył Prezes Polskiego Komitetu do Zwalczania Raka Henryk Barylski. Obradom przewodniczył Marszałek Senatu M. Trąpczyński, honorowym prezesem Komitetu został Prezydent Rzeczypospolitej Stanisław Wojciechowski. W rezolucji Zjazdu uchwalono utworzenie komitetów do walki z rakiem w większych miastach ówczesnej Polski tj. w Warszawie, Krakowie, Łodzi, Poznaniu, Wilnie i Lwowie. Zebrane przez Komitet pieniądze pozwoliły na rozpoczęcie budowy pod koniec 1925 roku. Projekt planów budowy Instytutu opracowano przy udziale Marii Skłodowskiej – Curie i prof. Claude Regaud. Makietę Instytutu eksponowano na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu w 1925 r. Na uroczystość wmurowania kamienia węgielnego pod budowę Instytutu w dniu 7 czerwca 1925 r. zaproszono Marię Skłodowską – Curie. Udział w niej wzięli Prezydent Rzeczypospolitej Stanisław Wojciechowski, przedstawiciele najwyższych władz państwowych i stowarzyszeń, ambasador Republiki Francuskiej oraz rzesze mieszkańców Warszawy. Postęp prac budowlanych był dość szybki, tak że 17 stycznia 1932 r. przyjęto pierwszego chorego do leczenia, a 29 mają 1932 r. odbyła się uroczystość otwarcia Instytutu Radowego w Warszawie. Na uroczystości była Maria Skłodowska – Curie i Prezydent Rzeczypospolitej Ignacy Mościcki oraz prof. Claude Reguad pełniący funkcję konsultanta Instytutu. Uczestnicy uroczystości, w tym Maria Skłodowska – Curie zasadzili drzewka na dziedzińcu Instytutu, które rosną do dziś. Maria Skłodowska – Curie przekazała Instytutowi pierwszy gram radu wartości ponad pół miliona ówczesnych złotych, ofiarowany przez delegacje kobiecych stowarzyszeń polonijnych w USA i Kanadzie. W styczniu 1927 r. działalność Komitetu została uzupełniona doniosłym wydarzeniem. Przy Polskim Komitecie Zwalczania Raka powstało „Koło Pań” nad którym protektorat i przewodnictwo zgodziły się objąć Panie Prezydentowa Mościcka i Marszałkowa Piłsudska, a do którego weszło około stu pań dobrej woli” - tak pisali w 1930 r. dr Stefan Sterling – Okuniewski i Bronisław Wejnert – wybitni działacze Komitetu. Koło Pań składało się z trzech sekcji: „propagandowej” mającej na celu oświatę zdrowotną, „finansowej”, która zbierała fundusze na działanie koła oraz „społecznej”, która miała trzy podsekcje: -
szpitalną, mającą za zadanie opiekę nad chorymi w szpitalach oraz zbieranie danych rejestracyjnych,
-
wywiadowczo – opiekuńczą, która opiekowała się chorymi opuszczającymi szpital.
- opieki społecznej dążącej do tworzenia oddziałów szpitalnych dla nieuleczalnie chorych.
Badając działania poszczególnych sekcji można stwierdzić, że źródło Amazonek było w „podsekcji wywiadowczo – opiekuńczej” Koła Pań. W tej grupie były panie z różnych środowisk, w tym kobiety po leczeniu nowotworów. Ich działania polegały m.in. na aktywnej opiece po leczeniu i „przywracaniu ich społeczeństwu i rodzinie.” Aktywność członikiń Koła Pań Polskiego Komitetu Zwalczania Raka była bardzo znacząca. Przykładem może być wspaniały referat Dr M. Skokowskiej – Rudolfowej z Sekcji Społecznej PKZR, która w 9 punktach przedstawiła „zadania społeczne walki z rakiem”. Jeden z punktów dotyczył pomocy osobom po leczeniu przeciwnowotworowym. Wielostronna działalność Koła Pań trwała od 1 września 1939 roku. Trwałe ślady tej działalności możemy obecnie znaleźć w licznych wydawnictwach. Plakat wydany przez Koło Pań w 1927 r. o wczesnych objawach raka mógłby spełniać swoje zadanie również dzisiaj. Informował on również, że „Koło Pań Komitetu roztoczy nad biednym chorym i jego rodziną opiekę”. W 1938 r. w Instytucie Radowym uroczyście obchodzono 40 rocznicę odkrycia radu. Wraz z Polskim Komitetem do Zwalczania Raka ogłoszono Tydzień Przeciwrakowy w Polsce. Wybuch II wojny światowej zahamował rozwój Instytutu i zrujnował system zwalczania nowotworów. Po II wojnie światowej wielokrotnie podejmowano próby reaktywowania Komitetu. Dopiero w 1982 r., z inicjatywy prof. Zbigniewa Wronkowskiego, Utworzyła się grupa osób (m.in. Stanisław Grabiec – biolog, Witold Laskowski prawnik, Elżbieta Jaworska – fizyk, Zofia Michalska – matematyk, Janusz Miliszkiewicz – dziennikarz), której dążeniem było doprowadzić do reaktywowania Polskiego Komitetu Zwalczania Raka. Dzięki ich usilnym Staraniom 4 kwietnia 1984 roku – 400 lat od chwili założenia przez Piotra Skargę Bractwa Miłosierdzia – zarejestrowany został Obywatelski Komitet Zwalczania Raka. 22 kwietnia 1995 r, w Warszawie odbył się Walny Zjazd Obywatelskiego Komitetu Zwalczania Raka, na którym: 1) dokonano analizy działalności i ustalono program przełamania barier emocjonalnych wciąż oddzielających w naszym społeczeństwie ludzi chorych na raka od zdrowych, 2) przywrócono tradycyjną nazwę Polski Komitet Zwalczania Raka. W 1992 r. odbyła się w Warszawie Konferencja PKZR pt. „Rola i miejsce niesprawdzonych metod leczenia w onkologii” 27 listopada 1999 odbył się X Jubileuszowy Zjazd, na którym tytuł Honorowego Prezesa Polskiego Komitetu Zwalczania Raka przyjął Prezydent RP Aleksander Kwaśniewski, a tytuły Honorowych Członków: prof. dr hab. N. med. Marek P. Nowacki – Dyrektor Centrum Onkologii-Instytutu M. Skłodowskiej-Curie oraz Jolanta Kwaśniewska – żona Prezydenta RP. W 2003 roku odbyła się w Warszawie Konferencja PKZR pt. „Prawa pacjenta onkologicznego” | 
